Is Cholesterol echt een vijand?

Al tientallen jaren wordt cholesterol vaak gepresenteerd als een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten. In verband gebracht met hartaandoeningen, beroertes en andere ernstige pathologieën, is het een prioritair doelwit geworden in voedings- en medische aanbevelingen.

Deze negatieve kijk op cholesterol verdient echter enige nuancering. Dit lipide speelt namelijk ook een essentiële rol in vele biologische functies, met name in de productie van hormonen, de synthese van vitamine D en de opbouw van celmembranen.

Is cholesterol dus echt een vijand die bestreden moet worden?

HDL en LDL, waar hebben we het precies over?

Cholesterol kan niet vrij in het bloed circuleren, omdat het niet oplosbaar is in water. Om getransporteerd te worden, moet het zich binden aan eiwitten, waardoor deeltjes ontstaan die lipoproteïnen worden genoemd. Onder deze deeltjes zijn er twee hoofdtypen die het meest bekend zijn: HDL (lipoproteïnen met hoge dichtheid) en LDL (lipoproteïnen met lage dichtheid).

HDL, of “goede cholesterol”, werken als reiniger van de slagaders. Ze halen het overtollige cholesterol uit het bloed en transporteert het naar de lever, waar het wordt omgezet en uit het lichaam wordt verwijderd.

Daarentegen vervoeren LDL, vaak ‘slechte cholesterol’ genoemd, cholesterol van de lever naar de cellen en weefsels van het lichaam. Wanneer hun concentratie in het bloed echter te hoog wordt, kunnen LDL zich ophopen op de wanden van de slagaders en cholesterolplaques vormen (een fenomeen dat bekendstaat als atherosclerose). Dit vergroot het risico op blokkades die kunnen leiden tot hartaanvallen of beroertes.

Samenvattend ligt het grootste verschil tussen HDL en LDL in hun rol en hun effect op de cardiovasculaire gezondheid. HDL helpt de slagaders te beschermen door overtollig cholesterol te verwijderen, terwijl LDL, wanneer het in overvloed aanwezig is, de ophoping van cholesterol in de slagaders bevordert, waardoor het risico op hart- en vaatziekten toeneemt. Een goed evenwicht tussen deze twee soorten lipoproteïnen is daarom cruciaal om de gezondheid van het hart te behouden.

Heeft u een te hoog LDL-gehalte?

Een onevenwicht, meestal een overschot aan LDL, heeft verschillende onderliggende oorzaken, zoals:

Overmatige consumptie van transvetten (gebak, koffiekoeken, industriële gerechten, diepvriespizza’s, chips, margarine, gefrituurd voedsel,…)
Overmatig suiker
Overmatige voedseladditieven
Schadelijke stoffen zoals tabak, alcohol en bewerkte producten.

Transvetten, wat is dat? Transvetten zijn onverzadigde vetzuren die zijn omgezet door een proces dat hydrogenatie (oververhitting) wordt genoemd, waarbij vloeibare oliën bij kamertemperatuur worden omgezet in vaste vetten. Ze staan algemeen bekend om hun schadelijke effecten op de gezondheid, omdat ze het niveau van slechte cholesterol (LDL) verhogen.

Cholesterol, een essentieel vet

Laat je niet misleiden door zijn slechte reputatie, hij is essentieel voor de gezondheid van het lichaam!

Er bestaan 3 categorieën lipiden: triglyceriden, fosfolipiden en steroïden (waarvan cholesterol er één is).

In feite is cholesterol een essentieel vet:

Het is het belangrijkste bestanddeel van membranen. Hij zorgt voor structuur en regelt de vloeibaarheid (permeabiliteit).
Tot 25% van de cholesterol bevindt zich in de hersenen, waar het een cruciale rol speelt in de neurologische functie.
Hij draagt bij aan het transport van vetoplosbare vitaminen (A, D, E, K)
Hij is de voorloper van talrijke moleculen zoals
Steroïde hormonen (testosteron, oestrogeen, …)
Galzuren
Vitamine D

Een kwestie van evenwicht

Om overtollig LDL te verlagen, is het essentieel om de voeding te optimaliseren. Dit betekent het beperken van slechte vetten, zoals die in gefrituurd voedsel, margarine, overtollige zuivelproducten, charcuterie en bewerkte gerechten. Daarentegen wordt aanbevolen om de voorkeur te geven aan goede bronnen van omega-3 (van plantaardige of dierlijke oorsprong).

Daarnaast wordt een voeding rijk aan fruit, groenten, volkoren granen en peulvruchten aanbevolen, omdat de vezels die ze bevatten de opname van cholesterol in de darmen helpen beperken. Het is echter belangrijk om te onthouden dat voeding slechts verantwoordelijk is voor een deel van de cholesterol, de rest wordt door het lichaam geproduceerd.

Het lichaam ondersteunen met bepaalde natuurlijke actieve bestanddelen, die bekend staan om hun gunstige effect op het cholesterolmetabolisme en de gezondheid van hart en bloedvaten, kan een optimale aanvullende aanpak zijn.

ZOOM OP

Rode gist rijst

Rode gist rijst is een natuurlijk product dat steeds meer gebruikt wordt voor zijn vermogen om het cholesterolgehalte in het bloed te helpen reguleren. Ze wordt verkregen door de fermentatie van rijst met een microscopische schimmel genaamd Monascus purpureus. Dit proces produceert een aantal actieve bestanddelen, waaronder monacolinen, in het bijzonder monacoline K, dat een belangrijke rol speelt bij de cholesterolbeheersing.

Ubiquinol

Dit is de actieve vorm van co-enzym Q10, van nature aanwezig in het lichaam. Ze wordt erkend voor haar rol in de ondersteuning van cardiovasculaire aandoeningen, vooral bij atherosclerose, hoge bloeddruk en de preventie van hartaanvallen. Deze molecule wordt ook aanbevolen voor het verminderen van de ongewenste effecten van cholesterolverlagende behandelingen, die vaak in verband worden gebracht met een aanzienlijke verlaging van het ubiquinolgehalte in het lichaam.

Ontdek ons product Q10 RODE RIJST.

Welke vetbronnen in het bord ?

Het begint allemaal in het bord en het is belangrijk om te begrijpen waar de vetten die we eten vandaan komen. Hier volgt een kort overzicht van de verschillende vetbronnen:

De vetten zouden ongeveer 25 à 35 % van onze dagelijkse calorie-inname moeten uitmaken.

Dierlijke vetten :

Rijk aan verzadigde vetzuren en cholesterol : Ze worden aangetroffen in vlees (rood vlees zoals rund- en lamsvlees, enz, maar ook in wit vlees zoals varkens- en kalfsvlees), in zuivelproducten (boter, room, kaas) en in gevogelte dat met het vel wordt gegeten.
Rijk aan omega 9 : Watervogels, zoals eenden en ganzen, bevatten voornamelijk omega 9 vetzuren.
Rijk aan omega 3 : Vette vis (makreel, sardines, zalm, haring, enz.) zijn bijzonder rijk aan DHA en EPA. Ze komen ook voor in wild en eieren (de kwaliteit van de eieren hangt af van het voer van de kippen). Witvlezige vis (kabeljauw, tong, zeebrasem, enz.) is echter minder rijk aan omega 3.
Rijk aan omega 6 : Fokdieren worden vaak gevoed met zaden die rijk zijn aan omega 6 (zonnebloem, maïs), waardoor hun vlees meer omega 6 bevat.

Plantaardige vetten :

Verzadigde plantaardige vetten : Kokos-, cacao- en palmolie zijn voorbeelden van verzadigde plantaardige vetten. Deze vetten zijn hittebestendig en worden vaak gebruikt om te koken.
Rijk aan omega 9 : Olijf-, avocaat-, hazelnoot- en sesamolie zijn uitstekende bronnen van omega 9.
Rijk aan omega 6 : Zonnebloem-, maïs-, druivenpit- en arganolie, maar ook bernagie- en teunisbloemolie bevatten veel omega 6.
Rijk aan omega 3 : Lijnzaad-, koolzaad-, hennepzaad- en walnootolie zijn bronnen van alfa-linoleenzuur (omega 3).

Tot slot, oliehoudende zaden zoals noten, amandelen of zonnebloempitten produceren ook oliën die rijk zijn aan voedingsstoffen.

Een goed begrip en een evenwichtige beheersing van deze verschillende vetbronnen helpen bij het behouden van een gezond voedingspatroon.

Geen enkel vet is uitsluitend verzadigd, enkelvoudig onverzadigd of meervoudig onverzadigd. Elk vet bevat altijd een bepaalde hoeveelheid van elk type, maar in verschillende verhoudingen.
Een goede verdeling van omega 3, 6 en 9 helpt het niveau van ‘slechte’ cholesterol (LDL) te verlagen en het niveau van ‘goede’ cholesterol (HDL) te verhogen.
Een goede balans van omega 3 en 6 helpt ontstekingen, hart- en vaatziekten, bepaalde vormen van kanker, auto-immuunziekten en overgewicht te verminderen.

Vetten, laten we ons niet meer misleiden :

66% van onze vetconsumptie komt van verborgen vetten: in charcuterie, vlees, kaas, eieren, maar ook in gebak, koekjes, chocoladerepen, kant-en-klaarmaaltijden,….
Een vetbeperkend dieet kan gevaarlijk zijn vanwege een gebrek aan essentiële vetzuren. Omgekeerd kan een overmatige vetinname leiden tot gewichtstoename.
Vetten die rijk zijn aan meervoudig onverzadigde vetzuren (zoals Omega 3) worden gemakkelijk geoxideerd door zuurstof, warmte en licht. Het beste is om kleine ondoorzichtige flesjes te kopen en ze maximaal 3 tot 4 maanden in de koelkast te bewaren.
Op hoge temperaturen verhitte vetten zijn slecht voor de gezondheid.
De ideale verhouding omega-6/omega-3 zou 4 moeten zijn, maar tegenwoordig wordt deze verhouding in het Westen geschat op 14 tot 20 omega-6’s op 1 omega-3. Dit onevenwicht bevordert ontstekingen.

En hoe zit dat met eieren ?

Rijk aan hoogwaardige eiwitten: essentieel voor groei, herstel en de aanmaak van nieuw weefsel.
Rijk aan goede vetten en cholesterol: essentieel voor gezonde hormonen en hersenen.
Deze vetten transporteren alle vitamines die essentieel zijn voor de weerstand en een goede groei: vitamine A, D, E, K.
Ze zijn rijk aan ijzer, zink, selenium, folaten en B12.
Als de kippen waarvan ze afkomstig zijn het geluk hebben om op gras te lopen, zijn ze rijk aan bètacaroteen en omega 3.
Eieren zijn de belangrijkste bron van choline: een voedingsstof die essentieel is voor de goede werking van de hersenen, het geheugen en de cognitieve functie.
Ze bevatten ook luteïne en zeaxanthine, die bijdragen aan de gezondheid van de ogen.
Eieren zijn vullend: het eten ervan geeft langdurig een gevoel van verzadiging.

Gedurende tientallen jaren is de consumptie van eieren beperkt geweest vanwege hun cholesterolgehalte.

Vandaag de dag schatten veel voedingsdeskundigen dat het veilig is voor gezonde mensen om dagelijks eieren te consumeren. Bij afwezigheid van specifieke aandoeningen, zoals familiale hypercholesterolemie, zouden eieren niet vermeden moeten worden vanwege hun cholesterolgehalte. Ze zijn een economische en complete bron van voedingsstoffen en zijn eenvoudig en snel te bereiden.

Kortom, hun voedingsprofiel is zeer gunstig en ze kunnen regelmatig, zelfs dagelijks, worden gegeten als onderdeel van een evenwichtige voeding.